İslâm Kelâmı'nda Emri bi'l-Ma‘rûf ve Nehyi Ani'l-Münker

Kur'ân-ı Kerîm'in âdil ve ahlâklı fertlerin oluşması amacı, kuşkusuz İslam'ın en temel gayelerindendir. İslam Tarihi boyunca bu amaç üzerine gerekli vurgu yapılmamış, Kur'ân'ın bu gayesi Müslümanlar tarafından ihmal edilmiştir. Hâlbuki Kur'ân-ı Kerîm'de ferdin ahlaki gelişimi için önem taşıyan birçok kavram vardır. Bu kavramlardan en önemlilerinden biri “Emri bi'l-ma‘rûf ve Nehyi ani'l-münker”dir. “Emri bi'l-ma‘rûf ve nehyi ani'l-münker” ilkesi, bu ilkenin neliği, bilinebilirliği, kim tarafından ve ne şekilde uygulanacağı sorularını ortaya çıkarmıştır. Tarihî seyri içinde beraberinde birçok soru ve sorun getiren bu prensip, anlaşılma ve uygulanma safhasında ciddî tartışmalara sebep olmuştur. Bu tartışmaların bir kısmı siyasî, bir kısmı da teorik olmuştur. Ancak bunların hiçbiri konuyu tam olarak netliğe kavuşturamamıştır. Bütün bu hususlar göz önüne alındığında bahse konu olan ilkenin ne kadar önemli olduğu ortaya çıkmaktadır. Dolayısıyla bu çalışmada söz konusu Kur'ânî prensibin içeriğini, bununla ilgili farklı yorumlar ve uygulamaları tespit etmeye ve bunların günümüz açısından değerini ortaya koymaya gayret edeceğiz. Doğrular kadar, yanlışların da bize önemli bir yol göstericilik yapacağı kanaatindeyiz.