Kuş İçin Hamle İnsan İçin Kelime (Cahit Zarifoğlu'nun Masalları Üzerine Poetik Bir Okuma )

Bu kitap, Cahit Zarifoğlu'nun ihmal edilen masalları üzerine poetik bir okumadır. Kaleme aldığı masalların hayatından, şiir ve yazılarından beslendiği şaşırtıcı verilerle ortaya konulmaktadır. Masallarının doğrudan çocuklara mı yoksa yetişkinlerin içindeki çocuk bakışına mı hitap ettiği hususu da tartışılan başlıklar arasındadır. Şimdiye kadar daha çok şairliği üzerinde durulmuş olan Zarifoğlu'nun fantastik özellikteki sanat masalları müstakil bilimsel çalışmaları fazlasıyla hak etmektedir. Zarifoğlu, kendi ifadesiyle rahat at oynatabildiği sanat masallarında insani, İslâmî, kültürel, politik, tasavvufî, hatta felsefî birçok probleme göndermeler yapmıştır. Masallarının kendine her yaştan okuyucu buluyor olması da bu niteliğindendir. “Sanat eserinin kendisinden ziyade onun yorumu önemlidir. Bütün devirlerde de böyle olmuştur. Eser yorumuyla büyür, genleşir, kitlelere yansır” diyen Zarifoğlu'nun masalları, fantastik kimi unsurlar taşımakla birlikte gerçekliğe son derece yakın olan Türk masalları özelliğine sahiptir. Bir dönem edebî kanon tarafından yok sayılan ve bugün de kimi güzellemelere kurban edilen Zarifoğlu'nun masallarında fablın yanı sıra, fantastik anlatımın, hikâye aktarıcılığının, klasik pendname tarzının ve yer yer roman türünün etkileri görülür. Bu eserlerde kuşlar ve fabl karakterler ön plandadır. O, çok yönlü sanatkârlığıyla bu karakterler üzerinden anlatıma girişmesinden dolayı çağdaş bir Attâr olarak da nitelenebilir.