Mu'tezile Kelam Sisteminde Ahlakın Teolojik Temelleri ( Kadı Abdulcabbar Örneği )

Bu çalışmada, Mu'tezile'nin son dönem düşünürlerinden Kadi Abdulcebbar bağlamında ahlak'ın teolojik olarak temellendirilmesi iki bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde farklı temellere dayanan ahlak teorileri üzerinde durulmuştur. Bunu yapmamızın sebebi daha önce belirlenmiş çeşitli ahlak sınıflandırmalarını belirterek, bu sınıflandırmalar içinde Abdulcebbar'ın ahlak anlayışının yerini tespit etmektir. Farklı temellere dayanan ahlak teorileri olarak, Kant, Moore, Epikur, Hume, Eş'ari ve Ma'turidi'nin teorilerini inceleyip, bunların sebep olduğu ahlaki problemlere işaret ettik. Bu ahlak teorilerini incelerken, onları, mümkün olduğunca objektif bir şekilde, oldukları gibi ortaya koymaya çalıştık. İkinci bölümde Allah-İnsan ilişkisinin başlangıcı olan teklifi ele aldık. Bu konuyu işlerken teklifin neliği ve rasyonel temelini ortaya koymaya çalıştık. Devamında şeriatın ahlaki değerini ve ahlak için olmasa olmaz insan'ın özgürlüğü meselesini ele aldık. Bu konuyu ele alırken özgürlük-ahlak ilişkisini ilahi adalet çerçevesinde değerlendirdik.