Osmanlı Yönetim Geleneğinde Çocuk Padişahlar

Günümüzde yaşı itibariyle; seçme ve seçilme hakkı olmayan, evlenemeyen, sürücü belgesi alamayan bir gencin veya ilkokul eğitimine ne zaman başlayacağı konusunda ay hesabı yapılan bir çocuğun geçmişte bir devletin başına geçmesi dikkat çekici bir durumdur. Sadece Osmanlı'ya has olmayan bu durumun Türk ve İslam devletleri hatta dünya tarihinde pek çok örneği bulunmaktadır. Meseleye Osmanlı yönetim geleneği penceresinden bakan ve padişahları yaş sınırlamasına tabi tutan bu araştırma, ele alınan çocuk padişahların yaş, tecrübe ve iktidarlarını sorgulamaktadır. Araştırma kapsamında yanıtı aranan soruların birkaçı şunlardır: • Kendi malı üzerinde tam eda ehliyeti bulunmayan bir çocuğa sınırları üç kıtaya yayılan bir devletin yönetiminin verilmesi nasıl anlaşılmalıdır? • İslam dininin temel kaynakları Kur'an ve Sünnet'te yöneticiler için yaş ve tecrübe kriterleri var mıdır? • Hz. Peygamber, yönetici görevlendirirken yaş ve tecrübe konusunu dikkate almış mıdır? • Bir çocuğun taht için tek alternatif olarak görülmesi, ilahî ve beşerî hangi sebeplere dayandırılmaktadır? • Tahtın bir çocuğa kalmasında kardeş katlinin ve kafes uygulamasının etkisi var mıdır? • Çocuk padişahların tahta çıkmasında valide sultanların ve yöneticilerin rolü nedir? • Çocuk padişahların dönemleri; salt bozulma, gerileme veya fetret dönemleri midir? Osmanlı çocuk padişahları üzerine yapılan bu araştırma, yalnızca tarihsel bir olguyu ele almakla kalmayıp, bugünün ve geleceğin yöneticilerine liderlik becerileri sunmayı da amaçlamaktadır.